• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud

WARE Teksten

René Wagenaar | Haagse schrijver met groene ambities

  • Schrijven
  • Over
    • Opdrachtgevers
  • Aandacht
  • Show Search
Hide Search
Home » Cilou.org

Cilou.org

Duurzame vergangkelijkheid de natuurbegrafenis

Cilou Bertin | 29/04/2018 Categorie: Cilou.org, Gasloos Wonen

Onlangs zag ik de video van Vox over duurzaam sterven in Amerika. Niet alleen hoe we leven, maar ook hoe we sterven, heeft gevolgen voor de wereld die we achterlaten. Dat is ook de strekking van de film hieronder. Met de toename van het aantal mensen en dus het aantal toekomstige sterfgevallen, moeten we nadenken over hoe we onze dood verantwoord kunnen regelen. Uiteindelijk blijkt ook hiervoor de circulaire gedachte een uitkomst.

begraafplaats natuurbegrafenis natuurbegraven
Begraafplaats in volle stad Parijs

Alles op z’n tijd

Na wat gesprekken over dit onderwerp met anderen, denk ik dat de kunst zit in acceptatie. Zelf heb ik bij dit soort gesprekken nooit duidelijk kunnen kiezen tussen traditioneel begraven of cremeren. Het idee van een plek, waar mensen naar een steen of urn kunnen staren om aan mij te denken, heeft me nooit aangesproken. Ik heb mijn lichaam dan niet meer nodig, ik blijf dan liever in gedachte aanwezig dan in een steen of veredelde vaas. De keuze lijkt vooral te worden bepaald door de gedachte van ofwel uitstellen van verlies, of zo snel mogelijk voorbij willen laten gaan. Met balsemen of een oerdegelijke kist proberen we vast te houden aan wat er nog is. Bij een crematie willen we vooral zo snel mogelijk onze dierbare uit de weg zijn. Voor een ecologisch duurzame dood, kun je juist beter de natuur z’n gang te laten gaan. Misschien dwingt dat ons ook om de dood en vergankelijkheid te accepteren voor wat het is, onvermijdelijk, stom en noodzakelijk voor nieuw leven.

Kartonnen doos

Na wat onderzoek blijkt dat balsemen in Nederland niet is toegestaan, behalve in uitzonderlijke gevallen. Na het zien van het Vox-filmpje en alle schadelijke gevolgen van het proces, stelt dat me gerust. In de Nederlandse wet is zelfs opgenomen dat de kist vervaardigd moet zijn uit biologisch afbreekbaar materiaal, die het doel van de begrafenis niet belemmeren. Bij een traditionele Nederlandse begrafenis duurt het daarom ‘maar’ 10 jaar voordat een lichaam ontbonden is. Een crematie gaat wel sneller, maar kost wel enorm veel energie. Begraven is dus duurder, maar heeft meestal de kleinste voetafdruk.

Welk omhulsel je gebruikt heeft een grote invloed op die voetafdruk. Hoewel de wet een biologisch afbreekbare kist vereist, is men wel vrij in de interpretatie van wat dat precies betekent. De ene kist laat meer verontreiniging achter dan de ander. Een hardhouten kist is prachtig en misschien van FSC-gekeurd hout, maar denk ook aan de energie of tijd die nodig is om die kist helemaal op te branden. Kies dan liever voor een kist van riet of karton. Ja, je leest het goed: Karton is een optie, net als biopolymeren en wilgentenen. Wellicht zijn er crematoria die deze vrijgekomen warmte kunnen hergebruiken. Of is dat taboe?

Natuurbegrafenis

Een manier om te zorgen dat je het natuurlijke tempo van ontbinding volgt, is de natuurbegrafenis. Kan dat in Nederland? Ja dat kan en het spreekt mij persoonlijk erg aan. De natuurbegrafenis is niet alleen erg romantisch omdat je tussen de bomen en onder de bloemetjes begraven wordt. Je lichaam wordt ook beschikbaar gesteld aan de natuur als grondstof. Heel circulair dus.

Natuurbegraven Nederland werkt overigens samen met Natuurmonumenten. Een gebied wordt niet overmatig belast en als het vol is, wordt het overgedragen aan Natuurmonumenten als natuurgebied voor recreatie. Daarom lijkt het me voor nabestaanden ook prettiger om je daar op te komen zoeken, dan op een kerkhof met stenen en muren vol urnen. Ze worden dan hopelijk niet alleen herinnerd aan verlies, maar ook aan de schoonheid van de natuur.

Nabestaanden

Wat je ook kiest, zorg ook dat je nabestaanden weten wat je wilt voordat het nodig is. Dat bespaart je familie niet alleen veel onzekerheid en ruzie over wie je het beste kende. Het is ook verstandig omdat vergankelijke materialen vaak worden gezien als goedkoop en respectloos. Daarom zullen ze door nabestaanden niet snel gekozen worden. Zet daarom op papier wat je belangrijk vindt, zodat ze weten waar ze naar moeten vragen. Of beter, regel het zelf (ruim) voordat je het echt nodig hebt.

Wormen

Blijkbaar zijn wormen een dingetje. Veel mensen blijken bang te zijn om door de beestjes opgegeten te worden en daarom zelfs voor crematie te kiezen of stevige kisten. Ik denk dan zelf: daar merk je toch niks van als je daar ligt? Daarnaast is het ook een misvatting. Wormen komen namelijk niet in de buurt. Om ook mijn steentje bij te dragen aan het debunken van de wormenfobie: Je lichaam wordt altijd dieper begraven dan waar wormen leven en wormen eten geen vlees. Zou dat ook gelden voor maden vraag ik me dan af?

Laatste tip: Upcycle yourself

Een andere manier om te zorgen dat je snel verwerkt wordt is om zo weinig mogelijk achter te laten. Doneer dus als je daar geen principele bezwaren tegen hebt. Donor zijn past in een circulaire samenleving. Daarom heb ik zelf aangegeven dat ze alles mogen hebben. Stiekem hoop ik dat het nog zo lang duurt, dat mijn onderdelen niet langer bruikbaar zijn. Zijn ze dat nog wel, dan mag iemand anders ze hebben.

Of je dat nou wel of niet wilt en je leest dit, ga even naar het donorregister. Ja er is een nieuwe wet waardoor het niet noodzakelijk is. Ook hiervoor denk ik: Neem even de moeite om aan te geven wat je wilt, zodat je dierbaren niet vol twijfels of onnodige boosheid achterblijven. Dat zullen ze op dat moment al genoeg hebben.

Bronnen

Video met een introductie van natuurbegraafplaats de Utrecht – http://www.nbpu.nl/video-natuurbegraafplaats-de-utrecht

Organisatie voor natuurbegraafplaatsen – https://www.natuurbegravennederland.nl/

Website met informatie voor wie zelf een uitvaart wil regelen – http://doodeenvoudig.nl/bibliotheek/informatieregelenuitvaart/uitvaartkisten/vriendelijk

Van onze Energie naar een BurgerEconomie (van coöperaties)

Cilou Bertin | 20/02/2018 Categorie: Cilou.org, Gasloos Wonen

Sinds kort werk ik als project manager voor lokale energiecoöperaties bij REScoopNL| Energie Samen. Een leuke baan, waar ik veel hoor over de waarde van coöperaties voor participatie en draagvlak in de energietransitie. Lokale energiecoöperaties betrekken bij de energietransitie gaat alleen om zo veel meer dan draagvlak en participatie. Dat wil ik hier als burger in de energietransitie even kwijt.

Onlangs was ik op een bijeenkomst over de Regionale Energiestrategieën (RES) in Zuid-Holland. Kort door de bocht, moeten straks de dertig regio’s in Nederland, waarvan zeven in Zuid-Holland, een plan indienen over hoeveel energie de regio denkt te kunnen opwekken. De opbrengst van alle regio’s moeten samen genoeg zijn om de landelijke klimaatdoelstellingen te halen van 35 TWh. Dit wordt de landelijke ‘opgave’ genoemd.

Ik was bij die bijeenkomst als lid van de energiecoöperatie Haags Opgewekt en vanuit m’n nieuwe baan. Daar werd duidelijk dat de transitie niet alleen gaat om draagvlak bij de bevolking. Het gaat voor de coöperaties juist om eigendom en verantwoordelijkheid van burgers, als volwaardig partner in de transitie met overheid en bedrijven. Zodat het niet alleen een energietransitie wordt, maar ook een economische transitie waar iedereen een belang in heeft.

De Opgave en de Werkgroep

De landelijke opgave is om 35TWh op te wekken op Nederlandse grond, bovenop de 49TWh op zee. Die opgave is immens groot en de puzzel is heel complex. Maar het moet kunnen. Ik spreek bijna dagelijks met de mensen die het al doen. Dat zijn de mensen in lokale energiecoöperaties en burgerinitiatieven. Die zijn niet alleen bezig om te zorgen dat we straks helemaal op hernieuwbare bronnen leven, maar zij zorgen ook dat de opbrengst in de omgeving blijft en dat iedereen kan meedoen.

Klimaatakkoord Hoofdlijnen NVDE
84 TWh, waarvan 35 TWh hernieuwbare energie op land bespaart ons 20,2 Mt CO2. Zie ook www.nvde.nl 1 TWh is gelijk aan 1.000.000.000 kWh. Een gemiddelde huishouden zit op ca. 3500 kWh per jaar.

Elke regio moet straks een bod op tafel leggen met wat zij denken te kunnen bijdragen aan die landelijke opgave. Iedereen voelt aan dat de regio’s waar de meeste energie verbruikt wordt, niet de regio’s zijn die het straks kunnen opwekken. Daarvoor heb je ruimte nodig en dat is nou net wat de ‘vollere’ regio’s niet hebben. Wat dan veel ter sprake komt is een gevoel van oneerlijkheid. Iedereen die op school een opgave in een werkgroep heeft moeten maken, herkent dit gevoel; een paar leerlingen trekken de kar, een paar doen alleen wat er gevraagd wordt en dan zijn er altijd die klasgenoten die vrijwel niks doen, maar wel een grote mond hebben. Of het nou onwil is of onkunde van die klasgenoten, het levert frustratie op.

En waarom zou bijvoorbeeld Drenthe haar ruimte opofferen en haar best doen, terwijl een regio in de Randstad minder potentie heeft en dus minder hoeft op te leveren. De randstad verbruikt ten slotte veel meer, maar heeft zelf niet genoeg ruimte om z’n eigen energie op te wekken. Het grote verschil met het werkgroepje op school is echter dat energie dikke pegels oplevert. En daarom is dat lokaal eigendom zó belangrijk, energie die (gedeeltelijk) in eigendom van de omgeving wordt opgewekt. Dit schept niet alleen lokaal draagvlak, zo plukt de omgeving er zelf de vruchten van. Dat zorgt dat de economische balans weer de juiste kant op kantelt. Daar waar meer energie vandaan komt, daar zal meer geld naartoe stromen.


“…het streven dat de productie van hernieuwbare energie op land voor minimaal 50% in eigendom is van de omgeving.”

Ontwerp Klimaatakkoord

Hét zinnetje van de coöperaties

Hoe zit dat dan met lokaal eigendom? Voor degene die het gemist hebben: Belangenorganisatie ODE-decentraal (Energie Samen) zat namens de energiecoöperaties aan de elektriciteitstafel. Zo is in het (ontwerp) Klimaatakkoord deze belangrijke zin terecht gekomen: het streven dat de productie van hernieuwbare energie op land voor minimaal 50% in eigendom is van de omgeving. Voor projectontwikkelaars is dat mooi omdat lokaal eigendom zorgt voor draagvlak. Dat weten nog niet alle projectontwikkelaars. Daarom is het mooi dat het is opgenomen in het akkoord. Vanuit de omgeving, dus de burgers, het MKB, de gemeenten, is dit belangrijk omdat zij zo de vruchten kunnen plukken van de energie die zij opwekken, waar zij ruimte voor beschikbaar stellen, ook als die elders wordt verbruikt.

Van vicieuze cirkel naar communicerende vaten

De ene gemeente heeft meer mensen, meer middelen, maar inmiddels niet meer genoeg ruimte om je kont te keren, laat staan genoeg om energie op te wekken voor al die konten. De andere gemeente heeft meer ruimte, maar steeds minder middelen en omvang om betaalbare faciliteiten in de buurt te houden. Banken, zorginstellingen, scholen zijn daar steeds moeilijker om open te houden. Mensen trekken daarom naar gemeenten waar meer mensen zijn. Het geld gaat mee. Een vicieuze cirkel. Lokaal eigendom zorgt ervoor dat een overschot aan energie het geld weer kan doen stromen richting die kleinere gemeenten. Met dat geld kunnen faciliteiten worden bijgehouden en trekt dat op termijn vanzelf ook meer mensen.

Nieuwe lokale economie

Daarom zijn lokale energiecoöperaties samen met die 50% lokaal eigendom zó belangrijk. Dat gaat zorgen voor een eerlijk verdeelde economie. Het gaat dus niet alleen om draagvlak waar iedereen het over heeft, om snel projecten te realiseren zonder bezwaren en gemopper. Het gaat om samen de klus klaren en daar ook samen de vruchten van plukken. Via coöperaties en lokaal eigendom kunnen we die vicieuze cirkel van de oude economie doorbreken, waarbij geld meer geld aantrekt. Er komt weer balans in de verdeling van middelen en dat is waar de nieuwe burgereconomie naar toe moet. Nu begrijpen jullie wellicht waarom ik deze gigantische opgave zie als een gigantische kans.

Lees meer over ..

  • Doe mee en word ook lid van een lokale energiecoöperatie.
  • Onzemolen.nl – Voorbeelden van sociale windmolens via Urgenda
  • Energie Samen – De Energietransitie, dat zijn wij!
  • Klimaatakkoord – De elektriciteitstafel
  • Regionale Energiestrategieën – Officiële website
  • 070Groene kampioenen – Groene helden hier in Den Haag.

Thuisaccu: to store or not to store

Cilou Bertin | 06/02/2018 Categorie: Cilou.org, Gasloos Wonen

Met zonnepanelen op ons dak lijkt het interessant om een thuisaccu te nemen om de stroom die overdag over is, ’s avonds te gebruiken. Los van de voordelen, zien een aantal van die accu’s er ook behoorlijk nifty uit. Volgens onze energieleverancier past dit ook mooi in het huis van de toekomst. Ik vroeg me af of dat klopt, daarom heb ik mijn monsterspreadsheet aan het rekenen gezet.

In het vorige bericht heb je kunnen lezen dat wij enorm veel energie overhouden in de zomer en tekort komen in de winter. Dankzij de salderingsregeling maken we op papier de overtollige stroom in de winter op. Alles wat we in de zomer overhouden, wordt administratief verrekend. Dat is heel fijn, maar waarschijnlijk houdt dit in 2020 op. Nog meer reden om te kijken of een accu een goed idee is.

Met of zonder accu zullen we hetzelfde opwekken en verbruiken, alleen zullen we minder stroom hoeven uitwisselen met onze energieleverancier en onze eigen stroom zoveel mogelijk zelf verbruiken. Samen met mijn monsterspreadsheet heb ik onderzocht wat het effect zou zijn van een accu op de afname en levering van stroom aan en van het net.

Wees gewaarschuwd, het is een vrij lang verhaal omdat ik jullie niet alleen wil vertellen wat het resultaat is, maar ook hoe dat resultaat is ontstaan. Heel kort door de bocht heeft een accu voor ons uiteindelijk niet veel zin en waarschijnlijk geldt dat voor de meeste mensen. Lees verder om erachter te komen hoe dat zit.

Wat heb ik berekend en waarom?

Het doel van een accu is dus het zoveel mogelijk verbruiken van je eigen stroom. Ik ben dus vooral benieuwd naar het verschil in geleverde en afgenomen stroom met accu, de stand van m’n accu over het jaar heen en hoeveel kosten ik ermee zou besparen. Zouden wij bijvoorbeeld een periode van het jaar zonder stroom van de energieleverancier kunnen? Zo ja, hoe lang en wat levert dat ons op? Is één accu dan voldoende?

Laten we eens kijken wat we zouden hebben aan een enkele thuisaccu. Dit mag best een flinke zijn. De grootste die ik heb kunnen vinden is nog altijd de Powerwall van Tesla met zo’n 14 kWh en laat ik die nou ook het mooist vinden. Deze wordt door onze energieleverancier toevallig ook aangeboden tegen een flinke korting. Er zijn ook andere accu’s met een kleinere capaciteit van zo’n 6 tot 7 kWh, maar met onze warmtepomp is dat waarschijnlijk vrij krap.

Hoe heb ik het berekend?

In een notendop heb ik mijn monsterspreadsheet gevraagd om het volgend te berekenen: hoe ver de accu elke dag oplaadt, hoeveel stroom er vervolgens weer wordt verbruikt en hoeveel stroom er dan nog teveel of te weinig is. Het lijkt een simpele optelsom, maar je moet er rekening mee houden dat de accu nooit leger kan zijn dan nul en ook overdag nooit voller zal worden dan z’n capaciteit (met de Powerwall dus 14 kWh). Dat maakt het berekenen van de cijfers net wat ingewikkelder.

Voor de berekening heb ik dezelfde spreadsheet gebruikt als in mijn vorige bericht met al onze meterstanden en berekeningen over ons verbruik en uitwisseling met het net.

Kanttekening bij de berekeningen: Vooral in de maanden met minder zon, kan het best zijn dat je ook overdag even geen zon hebt en dus de accu toch weer iets leger trekt. Later op de dag als de zon weer schijnt kan er dan toch weer wat meer zon bij. Om dat te berekenen zou ik de cijfers per uur moeten hebben. Omdat ik die cijfers niet heb, ga ik er in m’n berekening vanuit dat de accu overdag wordt opgeladen door de overtollige stroom van de zonnepanelen en ’s avonds pas weer leeg loopt als we geen zon meer hebben. Dat betekent dat het plaatje er in het echt dus beter uitziet dan in mijn berekening.

Het resultaat

Je ziet hieronder vlakken die aangeven hoeveel kWh we nu afnemen van en terugleveren aan onze energieleverancier. In de ideale situatie wek je precies genoeg stroom op voor je eigen verbruik. Dan lever je niks terug en neem je niks af van je leverancier. De vlakken wil je dus het liefst op nul hebben, oftewel zo plat mogelijk. De staven geven aan hoe vol de gekozen accu aan het eind van de dag is.

Zonnepanelen stroom opwekken en terugleveren grafiek
De vlakken geven het gemiddelde aantal kWh per dag aan wat we afnemen (pieken aan de rand) en terugleveren (hobbel in het midden). De groene vlakken zijn de huidige situatie, de blauwe vlakken zijn met een accu. De staven zijn de gemiddelde stand van de accu aan het eind van de dag.

De groene vlakken geven aan hoeveel stroom we daadwerkelijk in 2017 (dus zonder accu) in de winter afnamen en in de zomer terugleverden. Om het leesbaar te houden heb ik per maand het gemiddelde per dag genomen. In februari zie je aan de twee groene lijnen, dat we gemiddeld 25 kWh per dag afnamen van het net en gemiddeld 2 kWh per dag terug leveren. In maart werd dat gemiddeld 11 kWh afname per dag en gemiddeld zo’n 6 kWh teruglevering per dag.

De blauwe vlakken geven dezelfde waarde aan, maar dan met een accu van 14 kWh. Je ziet dat de blauwe vlakken lager uitvallen dan de groene vlakken, vooral bij de teruglevering in de zomer (de hobbel in het midden). Het verschil tussen groen en blauw, zonder en met accu, is dus het duidelijkst in de maanden maart t/m oktober. Dat is logisch, omdat we in die maanden genoeg opwekken om terug te leveren en een accu op te laden. De accu doet dan wat ie moet doen. Aan de blauwe staven zie je dan ook dat de accu bijna vol blijft van mei t/m september. In de wintermaanden blijft deze daarentegen leeg.

Het verschil tussen de grafieken met en zonder accu (blauw en groen) is iets groter dan ik had verwacht. Maar zo op het oog is het lastig om in te schatten wat dit verschil nou echt betekent in het verbruik. Daarvoor moet je inzoomen op de maanden met de grootste en kleinste verschillen tussen de grafieken. De verlaging van teruglevering lijkt te liggen tussen zo’n 85% in april en 18% in juni. Interessanter is de verlaging van de afname, omdat daar je besparing zit. Van april t/m september verbruiken we met accu helemaal geen stroom meer van het net, terwijl de grafiek met accu een verbruik tussen de 9 en 3 kWh per dag aangeeft. In oktober is de afname van stroom met accu nog maar 30% van wat we nu zonder accu in oktober aan extra stroom nodig hebben.

Zo’n grafiek geeft alleen een indruk, vooral omdat het de gemiddelden per dag aangeeft. Daarom heb ik hieronder ook de totale verschillen gezet over het hele jaar. Daar zie je exact hoeveel kWh we minder zouden afnemen of terugleveren als we in 2017 een accu hadden gehad.

Verhoging eigen gebruikZonder accu
(groen)
Met accu
(blauw)
Verschil
(kWh))
Afname stroom389425351359
Levering stroom287615171359

Optimaal in herfst en lente

In de grafiek zie je ook dat het effect van de accu het grootst is in de lente en herfst. Dat zijn de momenten met wisselvallig weer. Door het wisselvallige weer, is het niet altijd zonnig en is het verbruik ook niet alsmaar hoog of laag. Waardoor je accu verder leeg loopt dan in de zomer. Daardoor heeft de accu vaker ruimte voor om overtollige stroom op te slaan. In de zomer zit de accu vaker vol. Dat komt niet alleen omdat we dan het meeste opwekken, maar ook omdat we dan veel minder verbruiken. In de zomer verwarmen namelijk we niet alleen minder, maar door het warme weer kan de warmtepomp ook gemakkelijker warmte uit de buitenlucht omzetten in warm water. Misschien moeten we dan toch eens kijken naar een energiebron die in de winter lekker veel stroom levert.

Meer is minder

Als je dan toch een spreadsheet met allemaal formules hebt, kun je ook ’s gaan kijken hoe de grafiek eruit ziet met een grotere of meerdere accu’s. Wordt het verschil tussen groen en blauw dan misschien groter? Ik zou in eerste instantie verwachten dat het uitmaakt, maar vooral in de periodes dat de zon schommelt, de lente en herfst dus. Hieronder zie je de grafieken voor twee (30 kWh), tien (140 kWh) en honderd (1400 kWh) accu’s.

thuisaccu 2pw verbruik
Met dubbele capaciteit zie je niet veel veranderen, behalve dat de accu zelf voller loopt. De vorm van de blauwe vlakken verandert niet echt ten opzichte van een enkele accu. Vanaf maart beginnen we alsnog terug te leveren aan het net en in september beginnen we weer met het afnemen van stroom.
thuisaccu 10 pw verbruik grafiek
Met tien accu’s begin je een kleine verschuiving naar rechts te zien. In plaats van maart beginnen we pas in april terug te leveren en de afname van stroom begint nu in oktober in plaats van september. Omdat de accu vrij groot is, heb ik aan de rechterkant een tweede as toegevoegd voor de staven van de accu.
thuisaccu 100 pw verbruik grafiek
Met honderd accu’s zie je pas echt resultaat. De accu loop vanaf april goed vol en lijkt goed op weg te zijn om de hele winter te overbruggen. Alleen in september zien we nog een klein hoopje blauw, het beetje stroom wat er niet meer bij past. Ook hier zie je de stand van de accu op de rechter as.

Twee of tien accu’s maakt dus niet zo gek veel uit op het totaal. Je hebt toch al genoeg om de dag door te komen. Met een grotere accu kom je dan misschien een paar dagen door, maar de winter blijft een ding. De efficiënte wisselvallige periodes met veel verschil worden er iets langer op, maar niet genoeg om over naar huis te schrijven*. Pas bij honderd accu’s zie je dat de accu genoeg energie opslaat, om misschien zelfs de wintermaanden te overbruggen. Door de accu enorm groot te maken, kan ik zien dat de accu maximaal 1509 kWh zou kunnen opslaan. Met ons huidige verbruik en opbrengst, zouden we dus 108 accu’s van 14kWh (à € 5.000 p/s = € 540.000) nodig hebben. Dat betekent niet alleen een volledige etage vol powerwalls, maar ook dat de accu’s een groot deel van het jaar heel vol en vrij leeg zouden zijn. Ik kan me niet voorstellen dat dat heel goed is voor de levensduur van die apparaten.

In theorie zou je dan waarschijnlijk al je radiatoren kunnen vervangen met een deel van de accu’s wat weer stroom bespaart op de warmtepomp, maar nu dwaal ik af.

*) Ik besef dat een blog schrijven over de effecten van accu’s niet zo gek veel anders is dan over iets naar huis schrijven, maar jullie begrijpen vast wat ik bedoel.

De business case

Natuurlijk heb ik ook gekeken naar de financiële haalbaarheid van dit plan. De Powerwall is bij onze energieleverancier voor € 5.000 te koop. Dat is inclusief installatie en een enorme korting, waaronder € 2.500 voor het beschikbaar stellen van 30% van onze accu aan het net voor de eerste vijf jaar. Laten we hopen dat die vijf jaar staat voor het vertrouwen van onze energieleverancier in de levensduur van de Powerwall. Andere thuisaccu’s zijn voor tenminste dezelfde prijs te koop, dus laten we die € 5.000 eens nemen als initiële investeringskosten. Ik zou mijn fans teleurstellen als ik niet de accu van Ikea noem, die zo’n € 3.300 gaat kosten, maar die heeft een capaciteit van 6,5kWh waardoor we alsnog € 6.600 kwijt zouden zijn.

Onze energietarieven waarmee ik heb gerekend zijn als volgt:

  • Hoog tarief = 0,2148
  • Laag tarief = 0,2025
  • Teruglevering = 0,092
  • Accu van 14 kWh
  • Vaste kosten per jaar blijven hetzelfde ongeacht hoeveel je verbruikt, maar zouden neerkomen op zo’n extra € 100 per jaar besparing als we de aansluiting helemaal kunnen missen.

Met die gegevens, heb ik de tabel met bovenstaande cijfers in kWh aangevuld met de gevolgen voor de energiekosten. Om te laten zien hoe ik het heb berekend, heb ik ook het verschil tussen hoog en laag tarief erbij gezet. Met een accu ben ik uitgegaan van het mooiste geval, dat we geen hoogtarief meer nodig zouden hebben, omdat de accu tijdens laag tarief kan laden en voldoende heeft voor een hele dag.

Per jaar (2017)Zonder accu
(groen)
Met accu
(blauw)
Verschil
Afname hoogtarief1871 kWh0 kWh (best case)-1871 kWh
Afname daltarief2023 kWh2535 kWh (best case)512 kWh
Afname stroom3894 kWh2535-1359 kWh
Levering2876 kWh1517-1359 kWh
Kosten verbruik zonder salderen€ 547€ 389€ -158
Kosten verbruik met salderen€ 206€ 206€ 0

Hierboven is de berekening met en zonder saldering en met en zonder accu. De investering deel je dan door de besparing per jaar en voilá je hebt een terugverdientijd. Meer daarover hieronder.

Met salderen geen besparing

Zolang er een salderingsregeling bestaat zal er geen verschil zijn in de kosten met en zonder accu. Dan telt namelijk alleen het verschil tussen wat we opwekken en wat we  leveren. Voor dat verschil krijgen we bij overschot 9 cent, ofwel we betalen 20 cent voor wat we tekort komen. Je teruglevering wordt dan namelijk altijd eerst van je verbruik in hoogtarief afgetrokken en daarna van je verbruik in daltarief, waardoor wij eigenlijk nu al geen hoogtarief meer betalen. De accu verandert niks in het verschil tussen opgewekte stroom en verbruikte stroom, waardoor je dus helemaal niks bespaart met een accu. Om zeker te zijn dat deze logica klopt, heeft de spreadsheet dit voor de zekerheid nagerekend en het klopt.

Terugverdientijd: St. Juttemis, ook al is een accu 50 cent

Zonder salderen: in een kleine 31 jaar terugverdiend

Als de salderingsregeling wordt afgeschaft valt het resultaat helaas ook een beetje tegen. Er vanuit gaande dat de vaste lasten voor accuhouders net zo hoog blijven als van gewone mensen, gaan we er per jaar zo’n 158 euro per jaar op vooruit, 180 als we echt alle stroom zouden kunnen inkopen tegen daltarief.

De goedkoopste accu van 14 kWh is in het gunstigste geval bij Eneco € 5.000. Als je even vergeet dat Eneco dan 30% van je accu mag gebruiken voor het opvangen van pieken, zouden we nog een terugverdientijd hebben van 31 jaar (resp. 27,5 met alleen daltarief). Het is nog maar de vraag of deze accu zo lang meegaat. Naast accu’s zijn er ook andere oplossingen om energie op te slaan die waarschijnlijk wel langer meegaan.

Terugverdientijd reëel: 28-30 jaar, mits de accu zo lang meegaat.

Off grid in Fantasia

Stel dat we de ideale combinatie van zon en wind en andere bronnen zouden hebben. Stel dat we dan niet elk jaar evenveel opwekken als verbruiken, maar elke week of elke paar dagen. Een accu zou dan wel een goede manier zijn om die dagen met minder energie te overbruggen. Wat zouden we dan besparen als salderen wordt afgelast? Zonder salderen zouden we een energierekening hebben van zo’n € 600 per jaar, inclusief netbeheer en vaste kosten. In het beste geval, zouden we zonder die energierekening en aansluiting kunnen. Met een besparing van zo’n € 600  per jaar zit je eindelijk op een fatsoenlijke terugverdientijd van zo’n 8-10 jaar, 10 jaar als we de aansluiting nog wel in stand willen houden voor het geval dat.

Terugverdientijd best case: 8 jaar als we off-grid kunnen in een post-salderingtijdperk met een investering van maar € 5.000. Best optimistisch.

Conclusie thuisaccu

Een thuisaccu is voor ons vooral een hele prijzige gadget, maar levert geen echte besparing op. Als stroom veel duurder wordt en opslag veel goedkoper, zal het met zonnepanelen vooral handig zijn om de dag door te komen tussen de lente en herfst. Heb je ook een windturbine in je tuin of op je dak, dan heb je er in dit klimaat waarschijnlijk meer aan. Hij werkt namelijk het beste met meer afwisseling tussen verbruik en opwekken. Dat is met alleen zonnestroom vooral in de herfst en lente. Voor huishoudens die andere bronnen van energie zullen gebruiken, zoals misschien combinaties van zon en wind of water, kan het wel interessant worden.

Kortom, wij laten die thuisaccu voorlopig nog even zitten.

Laatste kanttekening

Bij thuisaccu’s is ook de manier waarop ze worden gemaakt iets waar je rekening mee moet houden. Hier heb ik me niet heel erg in verdiept. Mijn beeld op dit moment is dat de productie van accu’s controversieel kan zijn. De productie van batterijen in het algemeen is niet altijd schoon. De vaak giftige grondstoffen worden ook te vaak in slechte omstandigheden verkregen. Misschien dat dit bij thuisaccu’s heel anders is, dat durf ik niet uit te sluiten. Blijft, dat net als bij zonnepanelen en warmtepompen, evenals koelkasten en tv’s, de productie van het apparaat ook iets is waar je naar moet kijken als je duurzaam wilt wonen.

Gelukkig zijn er naast thuisaccu’s veel andere mogelijkheden in ontwikkeling om energie op te slaan, zoals accu’s op zout en vries-systemen, die energie in ijs opslaan. Heb je of wil je een elektrische auto, dan ligt het gebruik van die accu meer voor hand. Een voorwaarde is dan wel dat je je eigen oprit of parkeerplaats hebt met stroomaansluiting. Het is even de vraag hoe die markt zich gaat ontwikkelen, maar is zeker de moeite om in de gaten te houden.

Heb je vragen of ben je benieuwd naar de spreadsheet die dit allemaal voor me berekent? Laat een reactie achter.

Lees ook dit blog van Han Blok over de Zin en Onzin van de huis-accu

Cilou Bertin

Cilou over anderen

René Wagenaar | 28/01/2018 Categorie: Cilou.org

Hieronder vind je alle links die Cilou in haar verschillende posts gebruikt worden, handig in één gemakkelijk overzicht.

Stichtingen en initiatieven

Groene Regentes – Groene helden van het Regentes-Valkenboskwartier die bezig zijn met het verduurzamen van de wijk bijvoorbeeld met collectieve inkoopacties en deelauto’s.

Duurzaam Den Haag – Stichting voor het aanwakkeren van initiatieven van bewoners en ondernemers om Den Haag duurzamer te maken.

Informatie

Energiebesparendoejenu.nl – Website van de rijksoverheid en milieucentraal met informatie over verduurzamen van je woning. Welke oplossing past bij jou en is daar toevallig een subsidie voor.

Milieu Centraal – Voorlichtingsorganisatie met betrouwbare, praktische informatie om in het dagelijks leven energie te besparen en milieubelasting te verminderen.

Duurzame energiebronnen.nl – Informatieve website over verschillende bronnen van energie.

Leveranciers en producenten

Mevaba – Onze totaalinstallateur duurzame techniek die onze zonnepanelen en warmtepomp heeft geplaatst.

Solar Engineers – Leverancier van onze zonnepanelen.

Solarwatt – Onze glas-glas zelfreinigende zonnepanelen met 30 jaar garantie.

Techneco – Leverancier en producent van warmtepompen, waaronder onze Atlantic Loria Duo.

Atlantic Loria Duo – Onze full electric warmptepomp 10kW met 200 liter warm water voor CV en tapwater.

Jaga – Onze lage temperatuurverwarmingen (ltv). Nederlandse leverancier voor duurzaam verwarmen, koelen en ventileren.

Disclaimer: Cilou.org wordt niet betaald voor het plaatsen van deze links. Eventuele meningen in de beschrijving vertegenwoordigen uitsluitend de mening van de auteurs van Cilou.org.

Gasvrije tafelgasten bij RTV Discus

René Wagenaar | 14/10/2017 Categorie: Cilou.org, Gasloos Wonen, In de media

René Wagenaar RTV Discis
RTV Discus

Tafelgasten Kees Duijvestein (Groene Regentes), Niek van Vliet (Groene Mient), Arjen Kapteijns (Groen Links), Cilou Bertin & René Wagenaar.

Bekijk deze uitzending op RTV Discus, vanaf 1:12:45 t/m 2:00:05

Wij wonen Gasloos op de Gaslaan

René Wagenaar | 12/08/2017 Categorie: Cilou.org, Gasloos Wonen, In de media

Rene Wagenaar Cilou Bertin Wij Wonen Gasloos op de Gaslaan Posthoorn 2 augustus 2017
Posthoorn 2 augustus 2017

Rosalie Ruardy van Duurzaam Den Haag interviewt ons over gasloos wonen en hoe wij tot deze duurzame beslissingen zijn gekomen.

Lees het artikel op De Posthoorn: Wij wonen ‘gasloos’ op de gaslaan

Groene helden en de zonnepanelen

Cilou Bertin | 13/06/2017 Categorie: Cilou.org, Den Haag, Gasloos Wonen

Sinds mijn eerste post heb ik zoveel enthousiaste reacties gekregen, sommige ook met concrete plannen en hele specifieke vragen. Daarom is het hoog tijd voor een bericht over onze verbouwing en onze zonnepanelen. Ik begin graag bij de katalysator van onze verbouwplannen:

De Groene Regentes

Op 2 mei 2016 kregen René en ik de sleutel van ons huis. De volgende ochtend kwam de zonnepanelenboer gelijk langs kwam voor een offerte. Toen wisten we al dat we dit gingen doen. Hoe kwam dat zo snel? Dankzij de Groene Regentes. Deze groep vrijwilligers zetten zich namelijk al jaren in voor een groene en duurzame wijk in het Regentesse-Valkenboskwartier, onze wijk. (Ook wel bekend als ReVa, een afkorting die ik zelf half na ruim half jaar in deze wijk eindelijk doorhad).

Aan iedereen die niet in ReVa woont, zou ik zeggen: ga ook op zoek naar een soortgelijke groep mensen of start er één. Ze zijn goud waard en hebben ons veel tijd en onzekerheid bespaard. Met hun collectieve inkoopactie voor zonnepanelen, werd het hele offertetraject een stuk eenvoudiger.

zonnepanelen op de gaslaan met uitzicht op de gasfabriek

De bijeenkomst

Twee maanden voordat we de sleutel kregen, zagen op Facebook we de aankondiging voor een inloopbijeenkomst “Zonnepanelen op eigen dak”. René en ik keken elkaar aan dachten; zullen we? Nerds als we zijn, leek eigen stroom ons allebei heel tof. We wisten alleen nog niet dat het ook voor ons haalbaar was.

De bijeenkomst werd georganiseerd door de Groene Regentes. Daar hebben wij kennis gemaakt met de sympathieke importeur Solar engineers en installateur Mevaba. Met deze partners had de Groene Regentes eerder het succesvolle project Zon der Gaslaan uitgevoerd. Daarbij kregen bewoners zonder eigen dak de mogelijkheid om zonnepanelen te kopen. De 240 (!!) gekochte panelen zijn vervolgens geplaatst op het dak van de Sporthal hier aan de Gaslaan. Deze samenwerking was zo succesvol dat de drie partijen een nieuwe project wilden starten voor zonnepanelen voor bewoners met eigen dak.

Aan het eind van deze ‘verkennende’ avond, waren we gelijk overtuigd. We hebben ons direct aangemeld voor een offerte. Spannend, vooral omdat ons eigen dak nog niet van ons was.

Zon der gaslaan zonnepanelen Sporthaldak Nico Haas
foto: Nico Laan – Zon der Gaslaan, panelen op de sporthal

Waarom waren we zo overtuigd, dat we ook niet verder hebben gezocht?

  1. We, nou ja destijds René vooral, kent de mensen achter de Groente Regentes en die weten wat ze doen. Soms is het zo makkelijk.
  2. De kans dat dit elders goedkoper zouden kunnen krijgen, zonder collectief was verwaarloosbaar: Door de collectieve kregen we naast de btw-teruggave ook subsidie kregen van het klimaatfonds. Daarnaast kregen we ook nog korting op de offerte en ondersteuning kregen bij het terugvragen van de btw bij de belastingdienst. De ondersteuning kwam zowel van de Groene Regentes zelf, als Solar Engineers. Het traject van de btw-teruggave verdient overigens een eigen post. Wordt vervolgd!
  3. Solar Engineers was aanwezig op de bijeenkomst had een goed verhaal; Het offertetraject bevatte genoeg beslismomenten met gedegen advies op maat voor elke situatie door middel van een dakscan op maat. De kwaliteit van de panelen was ook gegarandeerd en bovengemiddeld. Daarnaast werden technische vragen ook goed en volledig (genoeg) beantwoord, zonder onnodig technische ingewikkeld te doen of het verhaal onnodig te versimpelen. Ook het offertetraject verdient een eigen post.
  4. De installateur MEVABA was ook aanwezig en vulde het verhaal van Solar Engineers goed aan. Wij konden hem direct ook vragen stellen over andere maatregelen, zoals een warmtepomp. Naast voldoende expertise, scheelt een goede samenwerking tussen leverancier en uitvoerder, veel gedoe en bemiddeling. Dat hebben we bijvoorbeeld bij de keuken gemerkt. Ander verhaal, als iemand een keer een blog wil schrijven over keukenboeren.
  5. Het project Zon der Gaslaan voor mensen zonder eigen dak was zo goed verlopen en het rendement was goed. In dit traject heeft de Groene Regentes ook meerdere offertes aangevraagd en kwam dit koppel als beste uit de bus. Daardoor was selectiewerk eigenlijk voor ons al gedaan.
  • Ga naar pagina 1
  • Ga naar pagina 2
  • Ga naar Volgende pagina »

WARE Teksten

Copyright© 2023

  • Schrijven
  • Over
  • Aandacht